حل معمای مرگ مرموز نهنگها

[ERF@N]

پدیده «به گل نشستن انبوه» نهنگ‌ها در دریا از زمان ارسطو تاکنون همواره ذهن افراد بسیاری را به خود مشغول ساخته و دانشمندان به تازگی آن را رمزگشایی کرده‌اند.

به گل نشستن‌های انبوه این آبزیان در دوران مدرن را می‌توان به عواملی از جمله انسان نسبت داد اما تحلیل عامل رخداد چنین پدیده‌ای در میلیون‌ها سال پیش، فرآیندی دشوار است.

اکنون، تیمی از دانشمندان شیلیایی و دانشگاه اسمیتسونیان، مکان بزرگی مملو از فسیل‌های باستانی اسکلت‌های پستانداران دریایی را در صحرای آتاکاما واقع در شمال شیلی بررسی کردند. این مکان، نخستین نمونه قطعی دال بر به گل نشستن‌های انبوه و مکرر پستانداران دریایی در سوابق فسیلی به شمار می‌آید.

این منطقه، بازتابی از چهار رویداد به گل نشستن مجزا در طول زمان است و در تمامی آنها، عامل تکراری و مشابهی به نام جلبک‌های سمی وجود دارد. این مکان نخستین بار طی پروژه گسترش بزرگراه پان-آمریکا در سال 2010 کشف شد و سال بعد دیرین‌شناسانی از شیلی و اسمیتسونیان فسیل‌هایی را در آنجا بررسی کردند که قدمتشان به 6.9 میلیون سال پیش می‌رسد.

شکوفایی جلبکی مضر در طول سواحل قاره‌ها امری معمول است و با مغذی‌های حیاتی مانند آهن که در طول فرسایش آزاد می‌شود و توسط رودهای جاری به درون اقیانوس حمل می‌شود، افزایش می‌یابد. چون رشته‌کوه‌های آند در آمریکای لاتین غنی از آهن هستند، این پدیده در طول ساحل غربی آمریکای جنوبی برای بیش از 20 میلیون سال رخ داده و شرایطی ایده‌آل را برای شکل‌گیری شکوفایی جلبکی مضر فراهم کرده است.

بر اساس مطالعه دانشمندان، سموم تولیدشده توسط شکوفایی جلبکها، بسیاری از مهره‌داران اقیانوس در نزدیکی کوه Cerro Ballena در شیلی را حدود پنج تا 11 میلیون سال پیش از طریق هضم طعمه آلوده یا استنشاق، مسموم کرده و موجب مرگ سریع آن‌ها شده است.

لاشه‌های این آبزیان سپس به سمت ساحل آمده و توسط امواج به لایه‌های مسطح تبدیل شده است؛ این اجساد توسط شن و ماسه دفن شدند.

دانشمندان با استفاده از تصویربرداری سه‌بعدی، کل مکان موردمطالعه را اسکن و جزئیات یافته‌هایشان را در مجلهProceedings of the Royal Society B منتشر کردند.