بازی آنلاین
آپلود عکس
14-10-2013، 12:46
اگر به تاریخ قرون گذشته جهان بنگریم خواهیم دید که اختلافات و جنگهاى مذهبى تنها در ایران و جهان اسلامى موجب بروز جنگها و اختلافات گوناگون نگردیده است، بلكه این نوع اختلافات در عالم مسیحیت با شدت بیشترى بروز و ظهور كرده است.
اختلافات مذهبى در غرب - در اروپا و در عالم مسیحیّت نیز، مناسبات بین كلیسا و دولت و روابط بین كاتولیكها و پرتستانها، كه هریك مدعى بودند كه مردم باید نسبت به آنها وفادار باشند مراحل مختلفى را طى كرده است.
قبلا باید بدانیم از قرن چهارم میلادى به بعد مداخله امپراتوران در امور دینى آغاز گردید، ولى این قدرت، اندك اندك رو به نقصان گذاشت، مخصوصا هنگامى كه امپراتورى روم شرقى تجزیه گردید قدرت دولت در كلیسا انحطاط یافت، در اروپاى غربى، بعد از سال ۴٠٠ میلادى، با استقرار اصول فئودالیسم، چون دولت مركزى وجود نداشت، قدرت روحانى كه مركزش در شهر تاریخى «رم» بود. براى خود در ادارۀ امور دینى شایستگى و اولویّت قائل بود. پس از حمله قبایل وحشى به اروپا دستگاه پاپ، قدرت و نفوذ فراوان كسب كرد، ولى با گذشت زمان و پیدایش تمركز نسبى، و رشد افكار عمومى، قدرتهاى سیاسى نیرومند در اروپا، رو به فزونى نهاد، در نتیجه بین دستگاه پاپ و فرمانروایان دنیائى اختلاف و نزاع درگرفت. در این كشمكش سیاسى و مذهبى، برخلاف كسانى كه براى شاه حق الهى فرمانروائى قایل بودند، برخى كه تمایلات و معتقدات مذهبى داشتند مى‌گفتند پاپ نمایندۀ خدا در زمین است و بنابراین باید در امور كشور نیز نظارت كند، مبارزه بین فرمانرواان دینى و دنیائى قرنها طول كشید و موجب بروز جنگها و خون‌ریزیهاى فراوان گردید، كه نمونه بارز آنها كشتار خون‌بار «سن بارتلمى» ١ در پاریس است كه در روز ٢۴ ماه اوت ١۵٧٢ آغاز گردید ٢ .
كشتار فجیع پرتستانها
بطور خلاصه كشتار پرتستانها در سلطنت شارل، در اثر دسایس و تحریكات مادر شاه آغاز گردید.
قبلا در روز ٢٢ اوت به امر «كاترین» مادر شاه سوءقصدى بجان یكى از رجال وقت شد كه بى‌نتیجه ماند به این جهت طرحى براى كشتار دسته‌جمعى پرتستانها ریخته شد، موقعیّت نیز مناسب بود زیرا به مناسبت جشن ازدواج «هانرى دوناوار» با مارگریت خواهر شارل، جمع كثیرى از بزرگان و رهبران پروتستانها در پاریس گرد آمده بودند، به تحریك و اغواى كاترین، شاه در شب ٢۴ اوت فرمان كشتار را صادر كرد، كشتار در فرداى جشن ازدواج، آغاز گردید.
این واقعه، كه خون‌بارترین صفحات تعصّبات مذهبى است، چندین روز بطول انجامید و در طى آن عدۀ كثیرى مرد و زن و كودك، قربانى جهل و تعصّب و تحریكات خانواده سلطنتى گردیدند و در نتیجه، تمام خاك فرانسه به خاك و خون كشیده شد.
در پاریس اجراى فرمان بوسیله صداى ناقوس كلیساى سن ژرمن اعلام شد. . .
رهبران اصلى پرتستانها سرشان بریده شد، و اشخاص بنامى قربانى این حادثه رقت‌انگیز شدند. در «لوور» قتل‌عام از ساعت ۵ صبح آغاز گردید، قربانیان كه اغلب آنها شب را در خدمت شاه بودند، چون گوسفند، سرشان بریده شد، و گویند شاه تبه‌كار، بدون احساس كمترین مسئولیتى از پنجره‌اى ناظر وقایع بود، در ولایات، گروه كثیرى از پرتستانها بدست جلاّد سپرده شدند، ولى چند تن از حكام از ابلاغ فرمان قتل‌عام خوددارى كردند، نتیجۀ مستقیم این حادثه وحشتناك، تجدید جنگهاى داخلى بود.» ٣ بعدها براى پایان دادن به این وضع، قرارداد و موافقت‌نامه‌یى بین پاپ و ناپلئون بناپارت منعقد گردید كه بموجب آن بار دیگر كلیساى كاتولیك رومى در فرنسه آزاد و برقرار گردید.
پس از قضیه دریفوس ( ١٨۵٩ - ١٩٣۵ ) افسر ستاد ارتش فرانسه كه متهم به افشاى اسرار نظامى بود، جریان رسیدگى و دادرسى، از ١٨٩۴ تا ١٩٣٠ بطول انجامید و در طول دادرسى به این پرونده سیاسى و نظامى مردانى چون امیل زولا، ژ. ژورس، كلمانسو و آناتول فرانس، مداخله و اظهارنظر كردند، هدف عمدۀ بیشتر افراد، بى‌اعتبار كردن دولت دست راستى بود نه شخص دریفوس، بالاخره در ١٩٣٠ پس از انتشار مدارك، هر گونه تردیدى در بى‌گناهى دریفوس برطرف شد.
از نتایج مستقیم قضیه دریفوس، بى‌اعتبار شدن سلطنت‌طلبان و طرفداران كلیسا بود.
مردم فرانسه كه در طى قرون از اختلافات سلطنت‌طلبان و طرفداران كلیسا بجان آمده و ناراحت بودند، سرانجام با جدا شدن دین، از سیاست روى موافق نشان دادند. رئیس‌جمور فرانسه با پیروى از افكار عمومى، فرمان عفو دریفوس را صادر كرد و دیوان عالى كشور نه‌تنها دریفوس را تبرئه كرد، بلكه وى را با اعطاى نشان افتخار یعنى «لریون دونور» به خدمت در ارتش فرانسه بازگردانید.» 4
روابط دولت و كلیسا در رم:
پس از بازگشت مقر پاپها به رم، پاپها عموما از صاحبان قدرت دنیائى مستقل بودند، ولى گاه به میل خود و در مواردى به حكم اجبار زیر نفوذ امپراتوران یا سلاطین واقع مى‌شدند. كلیساى رم براى حفظ موقعیت بین المللى خود، سعى مى‌كرد كه از نفوذ افكار و عقاید جدید در اذهان عمومى جلوگیرى نماند، تا در بنیان معتقدات مذهبى مردم خللى پدید نیاید.
ولى در قرون جدید و معاصر با اكتشافات و اختراعات تازه و با پیشرفت سریع علوم تجربى بنیان معتقدات دیرین بشر متزلزل گردید، پس از آنكه دانشمندان دریافتند كه فرضیّه قدیم، مبتنى بر مركزیت زمین نسبت به جهان مادى، صحیح نیست و آفتاب مركز منظومه شمسى است، گالیله براى تایید و اثبات این معنى به تحقیق و مطالعه پرداخت و در سال ١۶٣٢ میلادى راجع به عقاید بطلیموس و كپرنیك در باب حركات منظومه شمسى كتابى نوشت، سال بعد پاپ او را به «رم» فراخواند، و عقیده او را دربارۀ حركت زمین گرد خورشید كفر شمرد، و وى را بر آن داشت كه به زانو درآید و از این عقیدۀ علمى كه مبتنى به مطالعات و مشهودات او بود استغفار نماید. بعدا شایع شد كه چون گالیله براى حفظ جان خود، استغفار كرد و از محل دور شد، ناظرین دیدند كه روى زمین نوشته است: «با این همه زمین مى‌چرخد.» 5
روابط دولت و كلیسا در دیگر كشورها
در انگلستان نیز مانند اروپاى مركزى بین دو قدرت یعنى بین دین و دولت منازعات تلخى روى داد با گذشت سالها، اصلاح دینى، عوامل متعدد درهم پیچیده‌یى در روابط دولت و كلیسا پدید آورد، با اینكه ظاهرا مقرر گردید كه هیچ یك، در امور مربوط به دیگرى مداخله نكند و این موافقت‌نامه یا «كنكوردا » 6 در ١٨٠١ به امضا رسید، ولى عملا مشكلاتى بین رهبران دین و دولت بوقوع پیوست، یكى از اختلافات، مسأله تعلیم و تربیت مورد گفتگوى طرفین بود، در كشورهائى كه كلیساى كاتولیك به عنوان مذهب رسمى شناخته شده بود، كلیسا در حكومت تأثیر فراوانى كسب كرده بود، بخصوص كه كلیسا در بسیارى از مناطق، داراى املاك فراوان و نفوذ معنوى و اقتصادى قابل توجهى بود، در فرانسه شدیدترین مبارزه بین دولت و كلیسا رخ داد، كه در آن طرفداران عدم مداخلۀ روحانیون، سرانجام پیروز شدند و كلیسا تحت نظر دولت درآمد، در آلمان روابط كلیسا و دولت در زمان قدرت بیسمارك بصورتى بحرانى درآمد، هیتلر، كوشید كه كلیساهاى كاتولیك و پرتستان را آلت اجراى مقاصد نازیها و دولت ناسیونال سوسیالیست خود گرداند. در ایتالیا بموجب پیمان ١٩٢٩ فرمانروائى پاپ به رسمیّت شناخته شد.
با اینكه در اتحاد جماهیر شوروى پس از انقلاب اكتبر ١٩١٧ در آغاز كار بسیارى از كلیساها بسته شد، اما بموجب قانون اساسى سال ١٩٣۶ ، آزادى مذهب اعلام گردید و كلیساى ارتدكس روسى بار دیگر احیا شد. و در ١٩۴۴ دو شورا، تحت نظارت دولت براى مراقبت در امور مذهبى تشكیل یافت كه یكى امور كلیساى روسى و دیگرى كارهاى سایر فرق مسیحى و مسلمان و یهودیان و بودائیها و غیره را مورد نظارت و مراقبت قرار مى‌داد 7.» این بود نظرى اجمالى به سیر عقاید و جدال مذهبى در اروپا.
________________________________________
١ ) . Saint-Barthelemy.
٢ ) . Grand Larousse Encyclopedique Tome ٩ -P: ١١٨ - ١١٩ .
٣ ) . دایرة المعارف فارسى، جلد اول، ص ١٣۴٢ . همچنین نگاه كنید به تاریخ آلبرماله «تاریخ قرون جدید» ترجمه فخر الدین شادمان ص ١۴٧ تا ١۵٠ .
4 ) . همان منبع جلد اول، ص ٩٧۶ براى كسب اطلاعات بیشتر به جلد دوم دایره المعارف فارسى ص ٢٢٨١ مراجعه فرمائید. Grand Larousse. . . Tome ٩ -P: ١١٩ .
5 ) . همان منبع و نگاه كنید به فرهنگ فارسى معین جلد ۶ «اعلام» ، ص ١۶۶۵ به بعد.
6 ) . Concordat.
7 ) . دایرة المعارف فارسى مصاحب و دیگران، جلد دوم ص ٢٢۵٨ ستون اول و دوم و تاریخ البرماله پیشین همان صفحات.
اختلافات مذهبى در غرب - در اروپا و در عالم مسیحیّت نیز، مناسبات بین كلیسا و دولت و روابط بین كاتولیكها و پرتستانها، كه هریك مدعى بودند كه مردم باید نسبت به آنها وفادار باشند مراحل مختلفى را طى كرده است.
قبلا باید بدانیم از قرن چهارم میلادى به بعد مداخله امپراتوران در امور دینى آغاز گردید، ولى این قدرت، اندك اندك رو به نقصان گذاشت، مخصوصا هنگامى كه امپراتورى روم شرقى تجزیه گردید قدرت دولت در كلیسا انحطاط یافت، در اروپاى غربى، بعد از سال ۴٠٠ میلادى، با استقرار اصول فئودالیسم، چون دولت مركزى وجود نداشت، قدرت روحانى كه مركزش در شهر تاریخى «رم» بود. براى خود در ادارۀ امور دینى شایستگى و اولویّت قائل بود. پس از حمله قبایل وحشى به اروپا دستگاه پاپ، قدرت و نفوذ فراوان كسب كرد، ولى با گذشت زمان و پیدایش تمركز نسبى، و رشد افكار عمومى، قدرتهاى سیاسى نیرومند در اروپا، رو به فزونى نهاد، در نتیجه بین دستگاه پاپ و فرمانروایان دنیائى اختلاف و نزاع درگرفت. در این كشمكش سیاسى و مذهبى، برخلاف كسانى كه براى شاه حق الهى فرمانروائى قایل بودند، برخى كه تمایلات و معتقدات مذهبى داشتند مى‌گفتند پاپ نمایندۀ خدا در زمین است و بنابراین باید در امور كشور نیز نظارت كند، مبارزه بین فرمانرواان دینى و دنیائى قرنها طول كشید و موجب بروز جنگها و خون‌ریزیهاى فراوان گردید، كه نمونه بارز آنها كشتار خون‌بار «سن بارتلمى» ١ در پاریس است كه در روز ٢۴ ماه اوت ١۵٧٢ آغاز گردید ٢ .
كشتار فجیع پرتستانها
بطور خلاصه كشتار پرتستانها در سلطنت شارل، در اثر دسایس و تحریكات مادر شاه آغاز گردید.
قبلا در روز ٢٢ اوت به امر «كاترین» مادر شاه سوءقصدى بجان یكى از رجال وقت شد كه بى‌نتیجه ماند به این جهت طرحى براى كشتار دسته‌جمعى پرتستانها ریخته شد، موقعیّت نیز مناسب بود زیرا به مناسبت جشن ازدواج «هانرى دوناوار» با مارگریت خواهر شارل، جمع كثیرى از بزرگان و رهبران پروتستانها در پاریس گرد آمده بودند، به تحریك و اغواى كاترین، شاه در شب ٢۴ اوت فرمان كشتار را صادر كرد، كشتار در فرداى جشن ازدواج، آغاز گردید.
این واقعه، كه خون‌بارترین صفحات تعصّبات مذهبى است، چندین روز بطول انجامید و در طى آن عدۀ كثیرى مرد و زن و كودك، قربانى جهل و تعصّب و تحریكات خانواده سلطنتى گردیدند و در نتیجه، تمام خاك فرانسه به خاك و خون كشیده شد.
در پاریس اجراى فرمان بوسیله صداى ناقوس كلیساى سن ژرمن اعلام شد. . .
رهبران اصلى پرتستانها سرشان بریده شد، و اشخاص بنامى قربانى این حادثه رقت‌انگیز شدند. در «لوور» قتل‌عام از ساعت ۵ صبح آغاز گردید، قربانیان كه اغلب آنها شب را در خدمت شاه بودند، چون گوسفند، سرشان بریده شد، و گویند شاه تبه‌كار، بدون احساس كمترین مسئولیتى از پنجره‌اى ناظر وقایع بود، در ولایات، گروه كثیرى از پرتستانها بدست جلاّد سپرده شدند، ولى چند تن از حكام از ابلاغ فرمان قتل‌عام خوددارى كردند، نتیجۀ مستقیم این حادثه وحشتناك، تجدید جنگهاى داخلى بود.» ٣ بعدها براى پایان دادن به این وضع، قرارداد و موافقت‌نامه‌یى بین پاپ و ناپلئون بناپارت منعقد گردید كه بموجب آن بار دیگر كلیساى كاتولیك رومى در فرنسه آزاد و برقرار گردید.
پس از قضیه دریفوس ( ١٨۵٩ - ١٩٣۵ ) افسر ستاد ارتش فرانسه كه متهم به افشاى اسرار نظامى بود، جریان رسیدگى و دادرسى، از ١٨٩۴ تا ١٩٣٠ بطول انجامید و در طول دادرسى به این پرونده سیاسى و نظامى مردانى چون امیل زولا، ژ. ژورس، كلمانسو و آناتول فرانس، مداخله و اظهارنظر كردند، هدف عمدۀ بیشتر افراد، بى‌اعتبار كردن دولت دست راستى بود نه شخص دریفوس، بالاخره در ١٩٣٠ پس از انتشار مدارك، هر گونه تردیدى در بى‌گناهى دریفوس برطرف شد.
از نتایج مستقیم قضیه دریفوس، بى‌اعتبار شدن سلطنت‌طلبان و طرفداران كلیسا بود.
مردم فرانسه كه در طى قرون از اختلافات سلطنت‌طلبان و طرفداران كلیسا بجان آمده و ناراحت بودند، سرانجام با جدا شدن دین، از سیاست روى موافق نشان دادند. رئیس‌جمور فرانسه با پیروى از افكار عمومى، فرمان عفو دریفوس را صادر كرد و دیوان عالى كشور نه‌تنها دریفوس را تبرئه كرد، بلكه وى را با اعطاى نشان افتخار یعنى «لریون دونور» به خدمت در ارتش فرانسه بازگردانید.» 4
روابط دولت و كلیسا در رم:
پس از بازگشت مقر پاپها به رم، پاپها عموما از صاحبان قدرت دنیائى مستقل بودند، ولى گاه به میل خود و در مواردى به حكم اجبار زیر نفوذ امپراتوران یا سلاطین واقع مى‌شدند. كلیساى رم براى حفظ موقعیت بین المللى خود، سعى مى‌كرد كه از نفوذ افكار و عقاید جدید در اذهان عمومى جلوگیرى نماند، تا در بنیان معتقدات مذهبى مردم خللى پدید نیاید.
ولى در قرون جدید و معاصر با اكتشافات و اختراعات تازه و با پیشرفت سریع علوم تجربى بنیان معتقدات دیرین بشر متزلزل گردید، پس از آنكه دانشمندان دریافتند كه فرضیّه قدیم، مبتنى بر مركزیت زمین نسبت به جهان مادى، صحیح نیست و آفتاب مركز منظومه شمسى است، گالیله براى تایید و اثبات این معنى به تحقیق و مطالعه پرداخت و در سال ١۶٣٢ میلادى راجع به عقاید بطلیموس و كپرنیك در باب حركات منظومه شمسى كتابى نوشت، سال بعد پاپ او را به «رم» فراخواند، و عقیده او را دربارۀ حركت زمین گرد خورشید كفر شمرد، و وى را بر آن داشت كه به زانو درآید و از این عقیدۀ علمى كه مبتنى به مطالعات و مشهودات او بود استغفار نماید. بعدا شایع شد كه چون گالیله براى حفظ جان خود، استغفار كرد و از محل دور شد، ناظرین دیدند كه روى زمین نوشته است: «با این همه زمین مى‌چرخد.» 5
روابط دولت و كلیسا در دیگر كشورها
در انگلستان نیز مانند اروپاى مركزى بین دو قدرت یعنى بین دین و دولت منازعات تلخى روى داد با گذشت سالها، اصلاح دینى، عوامل متعدد درهم پیچیده‌یى در روابط دولت و كلیسا پدید آورد، با اینكه ظاهرا مقرر گردید كه هیچ یك، در امور مربوط به دیگرى مداخله نكند و این موافقت‌نامه یا «كنكوردا » 6 در ١٨٠١ به امضا رسید، ولى عملا مشكلاتى بین رهبران دین و دولت بوقوع پیوست، یكى از اختلافات، مسأله تعلیم و تربیت مورد گفتگوى طرفین بود، در كشورهائى كه كلیساى كاتولیك به عنوان مذهب رسمى شناخته شده بود، كلیسا در حكومت تأثیر فراوانى كسب كرده بود، بخصوص كه كلیسا در بسیارى از مناطق، داراى املاك فراوان و نفوذ معنوى و اقتصادى قابل توجهى بود، در فرانسه شدیدترین مبارزه بین دولت و كلیسا رخ داد، كه در آن طرفداران عدم مداخلۀ روحانیون، سرانجام پیروز شدند و كلیسا تحت نظر دولت درآمد، در آلمان روابط كلیسا و دولت در زمان قدرت بیسمارك بصورتى بحرانى درآمد، هیتلر، كوشید كه كلیساهاى كاتولیك و پرتستان را آلت اجراى مقاصد نازیها و دولت ناسیونال سوسیالیست خود گرداند. در ایتالیا بموجب پیمان ١٩٢٩ فرمانروائى پاپ به رسمیّت شناخته شد.
با اینكه در اتحاد جماهیر شوروى پس از انقلاب اكتبر ١٩١٧ در آغاز كار بسیارى از كلیساها بسته شد، اما بموجب قانون اساسى سال ١٩٣۶ ، آزادى مذهب اعلام گردید و كلیساى ارتدكس روسى بار دیگر احیا شد. و در ١٩۴۴ دو شورا، تحت نظارت دولت براى مراقبت در امور مذهبى تشكیل یافت كه یكى امور كلیساى روسى و دیگرى كارهاى سایر فرق مسیحى و مسلمان و یهودیان و بودائیها و غیره را مورد نظارت و مراقبت قرار مى‌داد 7.» این بود نظرى اجمالى به سیر عقاید و جدال مذهبى در اروپا.
________________________________________
١ ) . Saint-Barthelemy.
٢ ) . Grand Larousse Encyclopedique Tome ٩ -P: ١١٨ - ١١٩ .
٣ ) . دایرة المعارف فارسى، جلد اول، ص ١٣۴٢ . همچنین نگاه كنید به تاریخ آلبرماله «تاریخ قرون جدید» ترجمه فخر الدین شادمان ص ١۴٧ تا ١۵٠ .
4 ) . همان منبع جلد اول، ص ٩٧۶ براى كسب اطلاعات بیشتر به جلد دوم دایره المعارف فارسى ص ٢٢٨١ مراجعه فرمائید. Grand Larousse. . . Tome ٩ -P: ١١٩ .
5 ) . همان منبع و نگاه كنید به فرهنگ فارسى معین جلد ۶ «اعلام» ، ص ١۶۶۵ به بعد.
6 ) . Concordat.
7 ) . دایرة المعارف فارسى مصاحب و دیگران، جلد دوم ص ٢٢۵٨ ستون اول و دوم و تاریخ البرماله پیشین همان صفحات.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
