آلوپسی ‌آراآتا، بیماری ریزش منطقه‌ای مو

[~~SARA:HIVA~~]

جام جم آنلاین: بعضی بیماری‌ها اسم‌های سختی دارند و شاید به همین دلیل ناشناخته می‌مانند. بیماری آلوپسی آراآتا یا بیماری ریزش سكه‌ای مو از جمله این بیماری‌هاست. 
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


آلوپسی در لغت به معنی ریزش و كم شدن مو و آراآتا به معنی منطقه است كه به فارسی به معنی ریزش سكه‌ای یا منطقه‌ای ترجمه شده است و همچون سكه‌ای گرد، موی سر خالی می‌شود و بخش‌هایی از سر، ابرو، ریش، سبیل، بدن، مژه و همه جای بدن همچون كف دست خالی از مو می‌شود. دكتر كامران بلیغی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفتگو با «جام‌جم» دراین‌باره می‌گوید: این بیماری بر حسب شدت به 4 نوع تقسیم می‌شود.

در نوع اول آن موها به صورت تكه‌تكه (منطقه‌ای)‌ و در نواحی محدود می‌ریزد و در نوع دوم آن موهای حاشیه سر (دور مو، پشت سر، پشت گوش)‌ ریخته می‌شود كه پیش‌آگهی بدی دارد و در این نوع پاسخ به درمان، خوب نیست.

این متخصص پوست و مو، نوع سوم از این بیماری را «توتالیس» ذكر كرده و می‌گوید: ممكن است در این نوع از بیماری، موهای ابرو، مژه و بدن حفظ شود؛ ولی در نوع چهارم بیماری (یونیور سالیس)‌ تمامی موهای بدن ریخته می‌شود؛ به طوری كه حتی یك مو نیز در بدن باقی نمی‌ماند كه در درمان این بیماری، نوع چهارم، مقاومت به درمان بالایی دارد.

گفته می‌شود، اگر شروع بیماری از دوران طفولیت باشد، پیش‌آگهی بیماری بد است.

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این مطلب متذكر می‌شود، افرادی كه از سنین پایین دچار بیماری می‌شوند، معمولا شدت بیماری‌شان بیشتر از افراد دیگر است. همچنین به گفته محققان این بیماری در اشخاصی كه دارای برخی از اگزماهای سرشتی (درماتیت آتوپیك)‌ هستند، می‌تواند شدت بیشتری داشته باشد.

همراهی‌هایی با این بیماری از قبیل بیماری‌های تیروئید، برخی از كم‌خونی‌ها، كمبود ویتامین 12 B و برخی از بیماری‌های خودایمنی وجود دارد. دكتر بلیغی با اشاره به این موضوع می‌افزاید: بیماری‌آلوپسی‌ آراآتا با سیستم ایمنی بدن مرتبط است و می‌توان آن را نوعی بیماری سیستم ایمنی بدن ذكر كرد كه سلول‌های سیستم ایمنی به طور غلط به فولیكول (ریشه)‌ مو حمله كرده و سبب تخریب ریشه مو می‌شوند؛ ولی باید دانست كه این ریزش، ریزش دائمی نیست و بنا به تئوری،‌ هر زمانی احتمال برگشت  بیماری وجود دارد و هر وقت كه سیستم ایمنی، این دشمنی را با مو فراموش كند، احتمال برگشت  موآن هست، پس می‌توان نتیجه گرفت كه در این بیماری، همیشه راه امیدواری وجود دارد.

طبق بررسی‌های به دست آمده، این كه چرا سیستم ایمنی به ریشه مو حمله می‌كند، هنوز مشخص نیست و آنتی‌ژنی كه در سطح فولیكول مو قرار دارد، به اشتباه با سیستم ایمنی بدن تعامل كرده و سلول‌های سیستم ایمنی كه «لنفسیت‌ها» هستند، به دور فولیكول مو تجمع كرده و سلول‌های فولیكول دست از تكثیر كشیده و مو می‌میرد و جای آن مویی رشد نمی‌كند.

به گفته دكتر بلیغی، حمله لنفسیت‌های سیستم ایمنی در نمونه‌برداری‌های آسیب‌شناسی به حمله زنبورهای عسل تشبیه می‌شوند. (لنفسیت‌ها نوعی از گلبول‌های سفید هستند)‌ كه همانند زنبور عسل دور ریشه مو جمع شده و باعث عدم تكثیر ریشه مو می‌شوند.

وی اظهار می‌كند: این كه كدام عامل در سطح سلول‌های ریشه مو، سیستم ایمنی، آن را غریبه فرض می‌كند هنوز مشخص نیست؛ ولی برای این امر،‌ زمینه‌های ژنتیكی شناخته شده است كه معمولا سابقه فامیلی در آنها وجود دارد كه شدت آن كم و زیاد است.

عوامل بروز بیماری
این بیماری در زن و مرد از شیوع یكسانی برخوردار است و ممكن است از هر سنی شروع شود.

دكتر بلیغی یكی از عواملی كه باعث بیدار شدن و فعال شدن این بیماری می‌شود را «استرس» ذكر كرده و می‌افزاید: استرس با مكانیسم‌های پیچیده سیستم عصبی مرتبط است كه باعث می‌شود ریشه مو صدمه ببیند.

وی همچنین یكی دیگر از عوامل شروع بیماری را برخی از عفونت‌ها ذكر می‌كند كه هم‌اكنون این نقش بسیار كمرنگ شده است.

جالب است بدانید موهایی كه در این بیماری ریخته می‌شوند، موهای مشكی هستند و معمولا موهای سفید در این بیماری گرفتار نمی‌شوند مثلا وقتی گفته می‌شود فلانی یك شبه موهایش سفید شده است، كسی است كه آلوپسی آراآتای توتالیس گرفته است و تمامی موهای مشكی‌اش ریخته و فقط موهای سفیدش باقی مانده است، به همین خاطر است كه فكر می‌كند یكشبه موهایش سفید شده است.

روش‌های درمانی
این بیماری پیشگیری خاصی ندارد و چون به دلایل ناشناخته بروز می‌كند، راهی برای آن وجود ندارد ولی مهمترین درمان (سركوب كردن)‌ سیستم ایمنی بدن است و اساس درمان داروهای سركوب‌گر سیستم ایمنی است كه معمولا برای مناطق موضعی محدود این امر از تزریق واكسن استروئید (آمپول كورتون)‌ با دوز مناسب در ناحیه استفاده می‌شود كه سبب كاسته شدن تهاجم سلول‌های لنفسیت می‌شود. 

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه تزریق باید توسط پزشك متخصص و با دوز مناسب صورت بگیرد چون در بسیاری اوقات برخی از ضایعات محدود با درمان غلط (غلظت دارو)‌ باعث نازك شدن پوست و بروز عوارض زیادی می‌شود كه در این صورت عدم درمان بهتر از درمان غلط آن است. 

«محلول ماینوكسیدل» نیز در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. دكتر بلیغی با اشاره به این مطلب یادآور می‌شود: در موارد شدید این بیماری از داروهای سركوبگر قوی سیستم ایمنی به صورت عمومی استفاده می‌شود و اینجا پزشك است كه ارزشیابی می‌كند كه آیا درمان ارزش ریسك و به مخاطره افتادن سیستم ایمنی بدن را دارد یا خیر.

همچنین یكی از درمان‌های جدید را می‌توان (ایمنی درمانی)‌ ذكر كرد كه بیمار با دارویی به نام دیفن سیپرون سیستم ایمنی خود را تحریك می‌كند و با تحریك آن مكانیسم‌های ناشناخته باعث بهبود ضایعه می‌شوند.

یك توصیه پزشكی
دكتر كامران بلیغی در پایان با بیان اینكه درمان غلط بیماری از درمان نكردن آن به مراتب بدتر است و فرد را دچار عوارض جبران‌ناپذیری خواهد كرد متذكر می‌شود: برخی از این بیماران به طور غیرصحیح خود درمانی می‌كنند و با خوردن كورتون‌های زیاد دچار پوكی استخوان و یا عوارض شایع دیگری می‌شوند پس گاهی اوقات درمان نكردن بهترین كار است. قانع كردن بیمار جهت استفاده از كلاه‌گیس به مراتب بهتر از هر درمانی خواهد بود.