درباره تنبلی چشم

[Mιѕѕ UηυѕυαL]

تنبلی چشم
تنبلي چشم نوعي اختلال بينايي است که در دنيا بيش از 120 ميليون نفر به آن مبتلا هستند و شمار اين افراد در کشور ما بيش از يک ميليون نفر تخمين زده مي شود.

"آمبليوپي" يا تنبلي چشم اختلالي است که اگر بموقع تشخيص داده نشود فرد را از يک يا هر دو چشم بسيار کم بينا يا نابينا خواهد کرد. اما همين اختلال با تشخيص بموقع، به آساني کاملا قابل درمان است.
چشمان بعضي از کودکان با آن که سالم و طبيعي به نظر مي رسند، اما از سلامتي و ديد کافي برخوردار نيستند.
رشد و تکامل مرکز بينايي در مغز، از دوران جنيني تا حدود 10 سالگي ادامه دارد. اما حداکثر سرعت رشد آن تا سه سالگي است.
نتيجه تکامل دستگاه بينايي در اين دوران ديد واضح و کامل است و در اين مدت بويژه در سه سال اول زندگي هر عملي که باعث اشکال ديد در يک يا هر دو چشم کودک شود، رشد و تکامل دستگاه بينايي را متوقف مي سازد و در نتيجه باعث کاهش ميزان بينايي کودک مي شود. به اين مفهوم که امکان دارد چشم به ظاهر سالم، از بينايي طبيعي برخوردار نباشد.
در صورتي که اشکال ديد کودک بيش از پنج سالگي درمان شود، حتي اگر چشم در اين مدت تنبل شده باشد با درمان، بينايي کامل به دست مي آيد.
پس از پنج سالگي هر چه درمان چشم تنبل بيشتر به عقب بيافتد، احتمال به دست آوردن بينايي کامل کمتر مي شود بطوري که پس از هفت تا 10 سالگي درمان هيچ تاثيري در بينايي نخواهد داشت.
يکي از عوامل ايجاد کننده تنبلي چشم اشکالات مادرزادي در ساختمان چشم مانند آب مرواريد و پايين افتادگي پلک است؛ چرا که چشم نمي تواند تصوير واضحي از اشيا دريافت کند و بتدريج دچار تنبلي چشم مي شود.
يکي ديگر از علل ايجاد کننده تنبلي چشم مي تواند نزديک بيني، دوربيني يا آستيگماتيسم باشد. چرا که در صورت کم بودن ديد، هر دو چشم يا چشم ضعيف تر به اين اختلال دچار مي شود.
انحراف چشم يا لوچي نيز مي تواند باعث دوبيني شده و در نتيجه تصوير واضحي روي شبکيه چشم تشکيل نشود و مغز بتدريج براي حذف دوبيني، تصوير شکل گزفته از چشم منحرف را حذف کرده و تنبلي چشم ايجاد مي شود.
تنها راه پيشگيري از تنبلي چشم، تشخيص بموقع عوامل ايجاد کننده آن است و چون بسياري از اين عوامل براي خانواده ها ناشناخته است، چشم همه کودکان بايد حداقل سه بار پيش از دبستان در سنين دو تا سه سالگي، سه تا چهار سالگي و پنج تا شش سالگي معاينه شود.
درمان تنبلي چشم معمولا بستن چشم سالم است تا چشم تنبل به کار بيافتد و تنبلي آن برطرف شود که مدت بستن را نيز متخصص تعيين مي کند و در فواصل مشخص نيز بايد وسيله متخصص معاينه شود. اما گاهي اوقات براي درمان، عينک و در بعضي موارد جراحي توصيه مي شود.
اگر تنبلي چشم بر اثر بيماريهاي مادرزادي يا ديگر عيوب ساختماني چشم ايجاد شده باشد، بايد پيش از سه ماهگي درمان شود و اگر به علل ديگر به وجود آمده باشد، درمان قطعي آن تا پيش از پنج سالگي امکان پذير است و پس از آن درمان معمولا نتيجه خوبي ندارد.
مدت درمان ممکن است چندين سال به طول بيانجامد که در اين صورت والدين کودک بايد پشتکار و حوصله لازم را به خرج دهند.
صورت کودک بايد هميشه تميز باشد و از ريختن داروهاي سنتي در داخل چشم بايد خودداري شود.
والدين بايد درصورت تجويز عينک، کودک را به استفاده دائمي از آن تشويق کنند و در صورت نياز به بستن چشم، درست طبق دستور پزشک عمل کنند.
سازمان بهداشت جهاني براي مراقبت از چشم کودک به والدين توصيه کرده است: در صورت مشاهده هر نوع اختلال بينايي، ظاهر غير طبيعي چشم مانند مردمک سفيد، قرمزي چشم و حوادث چشمي، کودک را نزد بينايي سنج يا چشم پزشک ببرند.