ماده و انرژی تاریک وساختارهای اولیه کیهان

[Interstellar]

میدانیم در دهه 20 میلادی ادوین هابل کشف کرد کهکشانهای دیگری هستند که در حال دور شدن از ما هستند تاقبل از ان همه فکر میکردیم که عالم ما تنها راه شیری و ایستا میباشد . حتی برای اثبات ان انیشتین یک ثابت کیهان شناسی وارد معادله اش کرد . بعدها به انبساط کیهان پی بردیم . تا سال 1998 همه فکر میکردیم به علت گرانش و با توجه به نسبیت عام سرعت انبساط کیهان در حال کاهش است .

اما انقلابی دیگر در ایده و نظر ما باعث شد بفهمیم انبساط کیهان شتابدار است یعنی عاملی ناشناخته "انرژی تاریک " بر خلاف گرانش در حال عمل کردن است .

گروه پروژه ابر نواختری کیهانی به مدت ده سال از سال 1988-1998 به بررسی ابرنواخترها پرداختند . گروه دوم تیم ابرنواخترهایی با انتقال سرخ بالا نیز مطالعاتی داشتند . با تعین فاصله ابرنواختر ها و سرعت دور شدن انها از هم دانشمندان امیدوار بودند سرنوشت کیهان را بیان کنند . نظریه نسبیت عام که در سال 1916 توسط انیشتین مطرح شد میگفت جهان ما در حال انبساط است و این پیشگویی یک دهه قبل از مشاهدات و ااثبات هابل اتفاق افتاد ولی خود انیشتین معتقد بود جهان ایستا است.

او بر این باور بود هندسه فضا زمان باید به وسیله محتوی ماده و انرژی موجود در ان تعین شود . اما از انجایی که ماده و انرژی به وسیله گرانش حرکت میکردند انها باعث فروپاشی جهان در خود میشوند . برای همین انیشتین برای مقابله با این مساله یک ثابت کیهانی برای تعادل به معادله اش اظافه کرد .

بعد از اثبات انبساط کیهان انیشتین این کار را بزرگترین اشتباه زندگیش نامید . اما با این حال این ثابت کیهانی د اواخر قرن 20 برای توضیح انبساط شتاب دار کیهان بازگشت . نه تنها اشتباه نبود بلکه شاهکار علمی بود . که 80 سال پس از ان که وارد معادله شد بهش پی بردیم .

در واقع ساده ترین و اولین پیشنهاد برای انرژی تاریک همین ثابت کیهان شناسی انیشتین بود . که به این دلیل به این نام معروف است  که چگالی انرژی اش در فضا زمان ثابت است . انرژی تاریک زمانی بر کیهان حاکم میشود که ماده و گرانش انبساط چند میلیارد سال رقیق میشوند .

برای همینه ثابت کیهان شناسی انقدر دیر یعنی بین 5-6 میلیارد سال پیش در کیهان غالب گرفت . در ان زمان نیروی گرانش ماده در مقایسه با انرژی تاریک به اندازه کافی ضعیف شده بود اما تا پیش از ان روزندِ انبساط کیهان کند شونده بود .

ثابت کیهان شناسی میتواند ریشه در انرژیِ خلا داشته باشد . فضای خالی طبق قوانین مکانیک کوانتوم هرگز نمیتواند خالی باشد بلکه سوپ جوشانی از ذرات مجازی ماده و ضد ماده است . {که پیوسته تشکیل و از بین میروند . }

و نوساناتی در انرژی خلا ایجاد میکنند . انرژی وابسته به ثابت کیهان شناسی همان انرژی نقطه صفر میدان کوانتومی است. خلاءِ میدان کوانتومی دارای یک انرژی بسیار ریز از مرتبه ثابت پلانک ضربدر فرکانس زاویه ای ان میدان کوانتومی است .

با مجموع یابی روی همه فرکانس ها میتوان انرژی کل خلا میدان کوانتومی را بدست اورد .

ثابت کیهان شناسی به عنوان کاندیدای انرژی تاریک دارای دو شکل اساسی است :

اول اینکه مشکل "میزان سازی دقیق " دارد یعنی که مقدار نظری چگالی انرژی وابسته به ثابت کیهان شناسی حدود 10به توان 121 مرتبه بزرگتر از مقدار تجربی مشاهده شده برای چگالی انرژی تاریک موجود در کیهان است .

تا قبل از 1998 همه فکر میکردند ثابت کیهان شناسی انیشتین برابر 0 است . مشکل ثابت کیهان شناسی بعنوان انرژی تاریک نه تنها اینست که مقدارش با مقیاس های همه انرژیهای بنیادین در تناقض است پس نیاز به میزان سازی دقیق دارد بلکه این مقدار ویژه تقریبا یکسان با چگالی انرژی ماده موجود در کیهان است . یعنی انقباض تقریبی بین انرژی های ماده و خلا در جهانهای امروزی

در اوایل کیهان انرژی تاریک نزدیک به صفر بود و در زمان های بعدی کیهان را در بر گرفت . سوال مهم این است چرا انبساط شتاب دار کیهان در اوایل کیهان رخ نداده بود ؟

مهمترین مشکل ثابت کیهان شناسی بای عامل "انرژی تاریک " اینه که چگالی انرژی تاریک مورد نیاز برای انبساط شتاب دار کیهان تفاوت بسیار زیادی دارد . برای همینه کیهان شناسان به دنبال کاندیدای دیگری هستند .

یکی از مشهور ترین کاندیدای انرژی تاریک "میدان های ذره ای " است. بر طبق این نظریه سرتاسر کیهان میدان های ذره ای موجود است که باعث انبساط شتاب دار کیهان شده است .

کاندیدای دیگر جهان هولوگرافیک است یعنی میگه اطلاعات درون یک سیستم سه بعدی را میتوان روی یک سطح دو بعدی ذخیره کرد . در این نظریه فرض شده که منشا انرژی تاریک در واقع انرژی خلا در کیهان است و که روی سطح دو بعدی که مرز جهان را تشکیل میدهد ذخیره شده است .

کاندیدهای دیگری البته هستند ولی بیش از ان پیش نمیرویم . فقط اظافه کنم که برخی تئوری های جدید هستند که میگویند منشا گرانش حاصل از یک دنیای موازی باعث ایجاد یک انرژی خلا شده است . انرژی تاریک 70 درصد کیهان ما را در بر گرفته است . و از 5-6 میلیارد سال پیش یا شایدم بیشتر تاثیراتش را روی کیهان شروع کرد