آشنایی با بمب افکن دوربرد توپولف-95

[KᏙ¥றᏙƝ]

Tu-95 Bear
Russian Nuclear Stike Bomber

نویسنده: آرمان

برای ناتوان کردن دشمن در مراحل اولیه جنگ، هیچ شیوه ی مقابله ای بهتر از سرنگونی نقاط حساس و قابل اهمیت دشمن نیست. مسلماً که چنین کاری به وسیله نیروهای زمینی فقط در صورت اشغال کامل مرزهای دشمن امکان پذیر است. اما به مدد بمباران های هوایی خصوصاً از نوع استراتژیک نه تنها ضربه زدن به دشمن تسهیل می شود، امکان به کارگیری نیروهای بسیار کمتر در یک چنین حمله ای نیز به وجود می آید. ناتوانی روسیه در جنگ جهانی دوم در مورد ساخت بمب افکن های بزرگ استراتژیک برای همه آشکار بود و وسوسه ی ساخت یک چنین بمب افکنی در دوران جنگ سرد، درست پس از پایان جنگ جهانی دوم از هر چیزی برای اتحاد جماهیر شوروی جذاب تر و هیجان انگیز تر می نمود. یکی از مورد توجه ترین بمب افکن هایی که در نتیجه همین روند طراحی و تولید شد، بمب افکن Tu-95 بود که ساخت آن از دهه پنجاه میلادی رو به آغاز نهاد. در مقاله زیر به بررسی تاریخچه ساخت و همچنین فناوری های به کار رفته در این بمب افکن و نکات دیگر خواهیم پرداخت:

ریشه ساخت بمب افکن Tu-95 که در میان روس ها به «خرس» معروف است، به سال 1945 میلادی باز می گردد، یعنی همان زمانی که بمب افکن های B-29 نیروی هوایی آمریکا به دفعات توسط پدافند هوایی ژاپنی ها به شدت آسیب دیده و مجبور به فرود در خاک شوروی در راه بازگشت می شدند. اگر چه خدمه این هواپیما ها به سرعت به آمریکا یا به نزدیک ترین پایگاه های تحت فرمان کشورشان تحویل می شدند، اما B-29 ها هیچ گاه با خاک سیبری وداع نکردند. با ورود اولین فروند ها از بمب افکن های آمریکایی، به زودی مهندسانی از شرکت های مشهور هواپیماسازی شوروی مثل توپولف سر رسیده و مشغول بررسی این هواپیماها شدند. بمب افکن های بخت برگشته ی آمریکایی از بزرگترین قطعه تا کوچک ترین قطعه از هم باز شده و مورد بررسی مهندسان روس قرار گرفتند.


هواپیمای بمب افکن روسی Tu-95

در نیمه دهه چهل میلادی، شوروی در بدترین شرایط برای توسعه بمب افکن هایی نظیر بمب افکن های آمریکایی به سر می برد و ساخت چنین بمب افکن هایی به طور کاملاً مستقل امکان پذیر نبود. در این زمان شوروی به شدت نیاز به یک بمب افکن استراتژیک برای عرض اندام از نظر قدرت بمباران هسته ای در جهان را احساس می نمود. با همه این مسائل، سرانجام نخستین بمب افکن سنگین وزن شوری با نام Tu-4 ساخت شرکت توپولف به تولید رسید و نخستین پرواز خود را در سال 1947 به انجام رساند. روس ها برای نخستین بار دست به تقلید از محصول آمریکایی زندند، با این وصف که بدنه، موتورها، سیستم کنترل آتش و بخش های دیگر از روی نمونه آمریکایی، یعنی همان B-29 کپی شدند. تنها تفاوت B-29 و Tu-4 که گاه آن را به شوخی B-29 روسی هم می نامند، نصب توپهای روسی بر روی این هواپیما بود. اگر چه ساخت چنین بمب افکنی حتی با وجود اینکه نمونه ای کاملاً تقلیدی بود قدرت بمباران هسته ای قابل توجهی، حداقل مشابه آن چه آمریکا در ژاپن به نمایش گذاشت، به شوروی می داد اما به طراحی و ساخت بمب افکن های B-36، B-47 و B-52 بر همگان آشکار شد که زمان بمباران هسته ای با بمب افکن هایی با موتورهای پیستونی نظیر B-29 به سر آمده است.

Tu-95 یا «خرس پرنده» چگونه هواپیمایی است
بمب افکن های باجر و بیر یا Bear یا همان «خرس» از جهاتی به دلیل استفاده از بال های به عقب برگشته و موتورهای جت انقلابی در ساخت بمب افکن های روسی به شمار می آمدند و از جهت دیگر به دلیل تقلید دوباره از نمونه های آمریکایی نقطه ضعفی برای صنعت هواپیماسازی محسوب می شدند. توپولف Tu-95 در سال های 1951 و 1952 طراحی و ساخته شد و به سال 1955 نخستین پرواز خود را انجام داد. بدنه Tu-95 از بسیاری جهات به همان B-29 قدیمی آمریکایی شباهت دارد، استفاده از سطح مقطع دایره ای شکل برای بدنه و موارد دیگر همه و همه اشاره به تقلید روس ها از آمریکایی ها دارد. قسمت دم هواپیما مقداری بالا کشیده شده است و بر خلاف B-29 که مسلسل چی های آن درست در پشت بال ها قرار داشتند، در Tu-95 محفظه های نگهداری مسلسل چی ها و توپ های اینبار روسی آنان به قسمت عقب هواپیما و زیر دم منتقل شده است. دماغه این هواپیما به شکلی ورم کرده طراحی شده تا بتواند مقرهای ناوبری را در خود جای دهد. درست در پشت این دماغه کابین پرواز قرار گرفته است. این کابین پرواز از نظر داشتن دو کنترل برای خلبان و کمک خلبان بسیار به کابین های امروز شباهت دارد، جز این که ظاهراً بسیار تنگ و دارای دید کم و البته کمی قدیمی است. محفظه نگهداری تسلیحات در قسمت عقب و زیر بال ها قرار گرفته است که به خوبی می تواند بمب های اتمی را تا رسیدن به مقصد در خود جای دهد. بر خلاف بیشتر بخش های این هواپیما که بیشتر تقلیدی خوانده می شدند، بال ها و موتورهای Tu-95 از این قاعده مستثنی بودند. دو بال بسیار بزرگ این هواپیما، چهار موتور توربوپراپ NK-12 یعنی موتورهایی که به وسیله نیروی جت پروانه هایی را به حرکت می آورند را حمل می نماید. فلپ های فاولر بزرگ و شهپر های معمولی نیز وظیفه سطوح افزایش برا و همچنین سطوح کنترلی را ایفا می نمایند. ضخامت زیاد بال ها و مساحتشان امکان حمل مقادیر زیادی سوخت را در این بال ها فراهم می کند. جالب است که بال های فرو افتاده توپولف Tu-95 در هنگام پرواز به دلیل نیروی برا کاملاً در یک خط راست قرار می گیرند و دیگر اثری از پدیده معروف به «هشتی بال» دیده نمی شود.