|توپولف تو-۲۲ام|

[SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ]

توپولوف تو-۲۲ام (به روسی: Туполев Ту-۲۲М)، نامگذاری ناتو بک فایر: Back fire) یک بمب افکن استراتژیک، مافوق صوت، دوربرد، بال متحرک روسی که توسط شرکت هوانوردی توپولوف طراحی و ساخته شد و مجهز به ۲ موتور توربوفن کوزنتسف NK-25 است. در دوران جنگ سرد، توپولوف (Tu-22M) علاوه بر اینکه نقش یک بمب افکن استراتژیک، سوپرسونیک، دوربرد را برای نیروی هوایی شوروی داشت، برای نیروی دریایی شوروی نقش یک ضد حمل و نقل دریایی دوربرد را نیز داشت. تاکنون ۴۹۷ فروند از این بکب افکن ساخته شده است.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

این هواپیما حاصل تجربیات شرکت سازنده از هواپیمای Tu-22 که در نامگذاری ناتو بنام توپولف تو-۲۲ (بلایندر) که پیشتر ساخته شده بود و به خدمت نیروی هوایی شوروی درآمده ولی نتوانسته بود نیازمندی‌های این کشور از جمله اجرای عملیات‌های بین قاره‌ای را پاسخگو باشد است، پس از ساخت Tu-22، طراحان روس جهت ساخت بمب‌افکن جدید با قابلیت پرواز بین قاره‌ای، توان حمل تسلیحات بیشتر و همچنین سرعت بالاتر را در دستور کار قرار دادند که به تولد Tu-22M انجامید و اساساً با نسل پیش از خود یعنی Tu-22 تفاوت‌هایی داشت.Tu-22M در نیروی هوایی روسیه با نام طرح ۱۴۵ شناخته می‌شود که نتیجه رقابت دو شرکت سوخو و توپولف برای تأمین نیاز به یک هواپیمای بمب افکن مافوق صوت بود که عاقبت منجر به پرواز نخستین فروند آن در سال ۱۹۶۹ شد.Tu-22M3 از دو موتور توربوفن با نام «کوزنتسوف NK-25» با رانش هرکدام ۵۵۰۰۰ پوند نیرو می‌گیرد که به آن قابلیت دسترسی به اهدافی را در شعاع عملیاتی حداکثر ۷۰۰۰ کیلومتر می‌دهد هرچند با نصب تسلیحات متعارف، این مقدار بُرد تا میزان محسوسی کاهش پیدا می‌کند ضمن آنکه پس سوز آن توان دستیابی به حداکثر ارتفاع پروازی ۴۳۰۰۰ پا یا ۱۳،۱۰۰ متر را دارد.در خصوص مشخصات ظاهری این بمب افکن نیز می‌توان به طول ۴۲/۵ متر و ارتفاع ۱۱ متر از سطح زمین اشاره کرد که از فناوری بال متغیر بهره می‌گیرد با عرض بال ۳۴ متر که می‌تواند در زوایای ۲۰ الی ۶۵ درجه تغییر کند و پرواز در سرعت حداکثر ۱/۸۸ ماخ معادل ۲۳۰۰ کیلومتر بر ساعت را برای این هواپیما به ارمغان بیاورد.این بمب افکن توسط یک خلبان و یک کمک خلبان که در جلو حضور دارند کنترل شده و در عقب نیز دو افسر ناوبر و ارتباطات، وظایف مربوطه را انجام می‌دهند که مجموعاً با ۴ کرو عملیاتی می‌شود.این هواپیمای بمب‌افکن در انواع مختلفی مورد بهره‌برداری قرار گرفت که نخستین آن Tu-22M ملقب به بکفایر A بود که در سال ۱۹۷۰ آزمایش‌های پروازی خود را به پایان رساند و خلبانان آزمایشگر آن، در تست‌های مختلف، هواپیما را تا لبه ممنوعیت‌های عملیاتی آنی بردند تا هرگونه نقض در آن به دقت آشکار و سپس رفع شود.بکفایر A به عنوان آغاز مسیر برای ساخت و بهره‌برداری از نسل جدید هواپیماهای سنگین مافوق صوت وارد ناوگان نیروی هوایی شوروی شد هرچند پیش از آن ورژنی مورد بهره‌برداری قرار گرفت که به دلیل کارایی پایین، تنها در امر آموزش و به مدت کوتاه پرواز کرد اما در حقیقت اولین دسته بکفایرها که به صورت عملیاتی حضور در نیروی هوایی را تجربه کردند، نسخه Tu-22M2 ملقب به بکفایر B است که با بهره‌گیری از موتورهای «کوزنتسوف NK-22» توان دستیابی به سرعت ۱۸۰۰ کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی ۵۱۰۰ کیلومتر را پیدا کرد که یک موفقیت شگرف محسوب می‌شود. بکفایر B که عملاً از سال ۱۹۷۳ وارد ناوگان شد، می‌توانست تا ۳ موشک کروز میان برد و همچنین ضد ناو Kh-22 را حمل کند که به عنوان یک اهرم سنگین در عملیات‌های مختلف خصوصاً دریایی قابل بهره‌برداری بود.کمی بعد، با درخواست نیروی هوایی و همچنین طرح شرکت سازنده، Tu-22M3 ملقب به بکفایر C در سال ۱۹۷۷متولد شد که در حقیقت بهترین و ارزشمندترین ورژن این خانواده محسوب می‌شود که از موتورهای بهبود یافته NK-25 بهره می‌برد. این هواپیما به لحاظ ظاهری نیز خصوصاً در بخش دماغه دارای تغییراتی بود که می‌توانست نسل جدیدی از سامانه‌ها همچون رادار PN-AD و سیستم ناوبری/هدف‌گیری NK-45 را حمل کند که جهت اجرای عملیات‌های بمباران و دسترسی به اهداف دوربرد مناسب بود. ضمن آنکه با تغییرات در نسل جدید موتورهای نصب شده، مشکلات پروازی در سطح دریا و ارتفاع پایین نیز عملاً رفع شد و توپولف ۲۲ ام می‌توانست با اجرای عملیات در ارتفاع پایین و همچنین بهره‌گیری از سامانه‌های ناوبری دقیق، پروازی ایمن را تا مقصد بدون شناسایی توسط رادارهای دشمن به انجام برساند. همچنین بکفایر C بهبود در ارابه فرود، سامانه‌های جنگ الکترونیک و سازه را نیز تجربه کرد. علاوه بر این موراد، تغییرات در محفظه بمب، آرایش عملیاتی جدیدی را برای این هواپیما پدید آورد تا حدی که نسبت قابلیت حمل و رهاسازی دو برابری مهمات را نسبت به ورژن قبلی پیدا کرد، اما همان‌طور که پیشتر ذکر شد، علی‌رغم برد اعلام شده نزدیک به ۷۰۰۰ کیلومتری این هواپیما، عملاً در شرایط رزمی، شعاع عملیاتی تا حد محسوسی کاهش پیدا می‌کرد که مورد رضایت فرماندهان نظامی نبود لذا با نصب سامانه سوخت‌گیری هوایی در دماغه، این مشکل حل شد اما طی مذاکرات «سالت» بین ایالات متحده آمریکا و شوروی که جهت کنترل توان رزمی/هسته‌ای و ایجاد اطمینان‌پذیری از وقوع جنگ صورت گرفت، بنا بر درخواست آمریکا، لوله سوخت‌گیری از روی بکفایر حذف شد تا خطر بمباران اتمی طرف مقابل رفع شود هرچند اندکی بعد این هواپیما مجدداً قابلیت سوخت‌گیری را پیدا کرد.پس از فروپاشی شوروی و مشکلات اقتصادی متعدد، توان رزمی «بک فایرها» تا حد محسوسی کاهش پیدا کرد و بخشی که در خاک اوکراین باقی‌مانده بود در سال ۲۰۰۲ و طی توافقی با غرب تکه‌تکه شد و ناوگان عظیمی که میراث حکومت کمونیستی محسوب می‌شد غالباً زمینگیر گردید تا آنکه با روی کار آمدن «ولادیمیر پوتین»، ارتقای سامانه‌های مختلف صورت گرفت تا آنجا که به طرح Tu-22M3M منجر شد که نخست ۵ فروند آن در سال ۲۰۱۵ جهت تحویل به نیروی هوایی روسیه آماده شد و قرار است مجموعاً ۳۰ فروند تا سال ۲۰۲۰ به استاندارد جدید ارتقا پیدا کنند که نشان از ماندگاری آنان حداقل تا سال‌های آینده دارد.در سال ۲۰۰۱ هند قرارداد خرید ۴ فروند توپولوف (Tu-22M) را امضا کرد برای استفاده در مأموریت‌های شناسایی و حمله به اهداف دریایی و در ژانویه ۲۰۱۳ هم گزارش شد چین قرارداد خرید برای تولید و تحویل ۳۶ فروند توپولوف (Tu-22M3s) را امضا کرده‌است که در کشور چین با نام (H-10) تولید خواهد شد.ناگفته نمایند که ایالات متحده آمریکا در رقابت با Tu-22M روسها بود که دست به ساخت هواپیمای بمب افکن بی-۱ لنسر زد و بعد از آن نیز مجدداً روسها هواپیمای Tu-160 را وارد ناوگان خود کردند.