بازی آنلاین
آپلود عکس
30-01-2021، 12:06
یک جت بمب‌افکن دو موتوره ساخت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی می‌باشد. این هواپیما بیش از ۵۰ سال است که پرواز می‌کند و نیروی هوایی چین هنوز هم از هواپیمای اچ-۶ چیان (بی-۶) که مدل چینی تو-۱۶ می‌باشد، استفاده می‌کند. نامی که نیروی هوایی ایالات متحده برای این هواپیما گذاشته تایپ ۳۹ است.بیش از« 1504»فروند توپولف 16 ساخته شده است.در اواخر دهه 1940 شوروی به دنبال یک بمب افکن جت میگشت . نتیجه این تلاش بمب افکنهای دو موتوره توپلوف 14 و ایلیوشین 28 بود . ولی هر دو بمب افکن که در جایگاه بمب افکن سبک تاکتیکی و یا اژدر افکن به کار رفتند برد کمی داشتند.با وجود این ساخت بمب افکن توپلوف14 که بسیار هم به طرح ایلیوشین 28 شبیه بود تجارب بسیار به توپلوف اموخت.توپلوف 14 تنها توان حمل دو تن سلاح را داشت و برد ان به 3500 کیلومتر می رسید ولی نیاز به برد بیشتر بود. بمب افکن با موتور جت که بتواند خاک اروپا را تحت پوشش داشته باشد و توان حمل سلاح های سنگین اتمی را داشته باشد
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
در سال 1950 نیاز به بمب افکن جدید اعلام شد و از دو کمپانی ایلیوشین و توپلوف خواسته شد تا طرح های خود را ارائه دهنده. قرار بود این بمب افکن بتواند 5 تن سلاح را تا برد 8000 کیلومتری حمل کند. کمپانی ایلیوشین طرحی بر اساس ایلیوشین 28 را البته با بال پس گرا ارائه کرد که ایلیوشن 46 نام گرفت.توپلوف نیز یک طرح جدید با بالی پس گرا دو موتوره که هر کدام از موتورها در یک طرف بدنه زیر بال به بدنه وصل شده بودندطرح جدید توپلوف که به ان نام توپلوف16 داده شد در 27 اوریل سال 1952 اولین پرواز خود را انجام داد ولی به سرعت نشان داد که نمی‌تواند به برد مورد نظر دست پیدا کند. ولی همچنان این طرح بسیار فوق العاده بود زیرا به زیبایی پرواز میداد و دارای سقف پرواز مناسب و توان حمل سلاح مناسب بود. دومین پیش نمونه یک سال بعد پرواز کرد و در نهایت در اوریل 1954 مجوز ورود به خدمت گرفت.توپلوف 16 که ناتو به ان لقب باجرای داد و نخستین نمونه تولیدی بود دارای بدنه فلزی عمدتاً از الومنیوم بود. نسخه اولیه در زیر محل اتصال بال به بدنه مجهز به یک موتور ای ام-3 با توان 14880 پاوند است ولی بعد از تولید چند فروند مجهز به موتور ای ام-3 ای با توان 20950 پاوند شد .سطح بیرونی بال 35 درچه پس گرایی داشت و دارای فلاپ های بزرگ یک تکه بود و از سامانه ضد یخ با جریان هوایی داغ در درون بالها عمل میکرد ولی سامانه ضد یخ دوم الکترونیک بود.دارای سه ارابه فرود است که ارابه فرود جلوی که زیر دماغه جمع می شد دو چرخ بود و دو ارابه فرود عقبی چهار چرخ است و در زیر بال جمع میشود.دارای چهار مخزن سوخت داخلی بود که یکی در هر بال و یکی در جلو دهلیز جنگ افزاری و یکی در قسمت عقب ان که در مجموع 45000 لیتر سوخت داخلی حمل میکرد.دارای دهلیز جنگ افزاری داخلی یک تکه بود که میان دو مخزن سوخت بزرگ در درون بدنه قرار داشت. می توانست تا یک بمب 9 تنی و یا یک بمب 5 تنی و یا 3 بمب 3 تنی و یا 6 بمب 1.5 تنی ویا 36 بمب 250 کیلوگرمی و یا 12 بمب 500 کیلوگرمی ویا 60 بمب 100 کیلوگرمی را حمل کند و در اواخر دهه 1960 با ارتقاء در دهلیز این میزان به 25 بمب 250 کیلوگرمی و 18 بمب 500 کیلوگرمی رسید . در نهایت بیشترین میزان حمل سلاح در باجر 9 تن است.بیشترین سرعت قابل دستراسی 990 کیلومتر بر ساعت است و بیشترین برد ان 6000 کیلومتر بدون سلاح و 2500 کیلومتر با 9 تن سلاح بود. البته نسخه های اولیه 1800 کیلومتر با 9 تن سلاح برد داشتندبمب افکن دارای سه برجک توپ دو لول 23 م م است که یکی در بالای بدنه، یکی در زیر بدنه و یکی در انتهای بدنه است . دو برجک بالا و پایین بدنه دارای توپچی انسانی بودند ولی توپ 23 م م عقب توسط را رادار هدایت با برد 3 کیلومتر هدایت میشد.هواپیما دارای هشدار دهنده راداری اس پی او-2 بود و دارای سامانه جنگ الکترونیک اس پی اس -1 بود ولی از سال 1964 به بعد مجهز به اس پی اس -5 شدهواپیما دارای شش خدمه بود که شامل دو خلبان، ناوبر و بمب انداز(هر دو یک نفر هستند) ،کاربر رادار و جنگ الکترونیک (هر دو یک نفر هستند) و دو توپچی . در دماغه شیشه ای توپلوف 16 ای فردی قرار داشت که بمب انداز و ناوبر بود و در مدلهای که در دماغه رادار داشت وی پشت سر رادار قرار داشت . خلبان و کمک خلبان در قسمت بالا قرار داشتند که روی صندلی پرتاب شونده رو به بالا قرار داشتند ، اپراتور رادار و جنگ الکترونیک در پشت سر این دو قرار داشت و سه توپچی از طریق دریچه ای به میانه بدنه و عقب بدنه را داشتند و به توپ های دستراسی داشتند . خلبان و کمک خلبان دارای صندلی پرتاب شونده رو به بالا داشتند و افسر رادار و افسر بمب انداز دارای صندلی پرتاب شونده رو به پایین بودند و توپچی ها نیز دریچه برای فرار داشتنددر مجموع 294 فروند توپلوف 16 باجر ای تولید شد که برخی در خدمت مجهز به دو جایگاه در زیر هر بال برای حمل بمب 2.2 تنی یو بی -2 اف و یا بمب 5 تنی یو بی -5 شدند که هر دو دارای هدایت رادیویی در خط دید کاربر بودند. هر دوی بمب ها در پشت خود دارای روشنایی منور شکلی بودند که بعد از پرتاب به صورت چشمی توسط بمب انداز به طرف هدف هدایت میشد. پرتاب این بمب ها بدین صورت به این معنی بود که باید هواپیما در یک خط مستقیم برای هدایت بهتر با هدف در یک خط مستقیم قرار میگرفت که به معنی اسیب پذیری بیشتر در برابر پدافند بود. هر دو بمب روی هم یک دهه نیز در خدمت نبودند.نسخه ای دیگر با نام توپلوف 16 ای باجر ای نیز ساخته شد که مشابه مدلی قبلی بود ولی برای حمل و پرتاب بمب اتمی توسعه یافته بود اگرچه توان متعارف نیز داشت و بین سال های 1954 تا 1958 در مجموع 394 فروند نز از این مدل توسعه یافتنسخه بعدی توپلوف 16 کا اس باجر بی بود که بر اساس توپلوف 16 ای ساخته شده بود ولی برای پرتاب موشک کروز ضد کشتی .این نسخه در زیر دماغه کمی عقبتر از دماغه شیشه ای دارای یک رادار جستجوی کابالت پی بود که میتواند با انها دست به هدایت موشک ضد کشتی ای اس 1 بزند . کی اس 1 یک موشک کروز ضد کشتی بر اساس شکاری میگ15 بود که دارای سامانه رادار فعال بود و 90 کیلومتر برد داشت.107 فروند از این نمونه تا سال 1958 ساخته شده که 39 فروند از انها در اواخر دهه 1950 مجهز به لوله سوختگیری هوایی در جلوی دماغه شدند.این نسخه توان پرتاب بمب مانند نسخه بمب افکن را داشت و در جریان نبرد در افغانستان در دهه 1980 در دست های شش تا هشت فروند صدها بمب 250 کیلوگرمی روی اهداف فروریختندنسخه دیگر نیروی دریایی توپلوف 16 کا -10 بود که بین سالهای 1958 تا 1963 ساخته شد.این نمونه در دماغه دارای رادار بود و توان پرتاب موشک ای اس 2 را داشت که دارای برد 110 کیلومتر در نسخه نخست بود ولی بعدها تعدادی به نسخه کا-10 اس ارتقا یافتند که نسخه دوربردتر با برد بیش از 300 کیلومتر را حمل میکردند و در اقدام بعدی در اواخر دهه 1960 تعدادی به توپلوف16 کا10-26 ارتقا یافتند و توان حمل موشک مافوق صوت ضد کشتی ای اس 6 با سرعت 3.5 ماخ و برد 700 کیلومتر را نیز پیدا کردو همچنین می توانست موشک هوا به زمینی کروز ای اس 5 را نیز حمل کنند .216 فروند از این نمونه برای نیروی دریایی شوروی ساخته شد.توپلوف 16 کی اس ار -2 نسخه ای دیگر از توپلوف16 است که گهگاه به ان لقب توپلوف 16-کا-16 نیز میدهند. این نمونه به دلیل توان حمل موشک کروز کی اس ار-2 (ای اس 5 کلت) به این نام خوانده شد.این موشک با برد 200 کیلومتر در نقش هوا به زمین دارای نقش متعارف و اتمی بود. شوروی 205 فروند از این نمونه را تولید کرد ولی بعدها تعداد زیادی به نسخه توپلوف16 کی اس ار-2 ای ارتقا یافتند که باجر جی نامیده شدند که دارای سامانه های جنگ الکترونیک موثر تری بود. تمامی انواع کی اس ار دارای یک رادار روبین 1 کا در زیر بدنه بودند.در اواخر دهه 1960 این نسخه به موشک ای اس 6 با سرعت 3.5 ماخ و برد 700 کیلومتر تجهیز شد و به ان نام توپلوف 16 کی اس ار -2-5 داده شد . در مجموع 250 فروند از انواع توپلوف 16 کا و کا ار و کا اس ار به این مدل ارتقا یافتند.نسخه توپلوف 16 ای باجر ای نسخه ضد زیر دریایی برای پرتاب اژدر ویا بمب های زیر ابی بود. این نسخه برای نیروی دریایی توسعه یافت و در واقع زمانی ساخته شد که دیگر فلسفه بمب افکن اژدر افکن دیگر منسوخ شده بود و البته توپلوف 16 تی نیز اخرین بمب افکن این چنین در ارتش شوروی بود .76 فروند از این نسخه تا سال 1958 ساخته شد که توان حمل بمب تا 9 تن مانند نسخه بمب افکن را داشتند و یا می توانست تا ده اژدر ویا 12 بمب زیر ابی را حمل کنند. در دهه 1960 با ورود هواپیماهای ضد زیر دریایی جدید نقشش تغییر کرد و نقش گشت دریایی به ان داده شد.22 فروند از انها بعد ها توان سوختگیری هوایی یافتندتوپلوف 16 زد نسخه سوخت رسان توپلوف 16 است . در واقع برد کم توپلوف 16 باعث تجهیز انها به لوله سوختگیری هوایی شدند و از این رو تعدادی از انها برای ایفای نقش تانکر تغییر پیدا کردند.برای این کار هواپیما مجهز به یک شلنگ داخلی در سر بال سمت راست شدند که جمع شونده بود و یک مخزن سوخت را در درون دهلیز بمب خود حمل میکرد. اولین فروند این نمونه در سال 1957 ساخته شد. در مجموع 114 فروند توپلوف 16 زد ساخته شد که برخی نو ساز و برخی نسخه تغییر یافته توپلوف16 باجر ای بودند. در مجموع 571 فروند توپلوف 16 نیز مجهز به لوله سوختگیری هوایی شدندنسخه دیگر سوخت رسان توپلوف 16 نسخه “ان” بود. توپلوف 16 ان نسخه ای برای سوخت رسانیبه توپلوف22 بلایندر بود که همانند نسخه زد دارای یک مخزن سوخت در دهلیز سوخت در درون بدنه بود ولی تفاوت ان این بود که لوله سوخت رسانی ای هوایی ان در زیر بدنه قرار داشت . دست کم 20 فروند نسخه توپلوف 16 ای به این مدل تغییر یافتندیکی از نسخه های ویژه باجر توپلوف 16 اس بود.این نسخه دارای یک محفظه برای حمل 15 نفر در زیر بدنه بود که برای عملیات امداد و نجات در برد زیاد از ساحل برای کشتی های غرق شده به کار می رفت. در درون محفظه به غیر از 15 نفر قایق نجات نیز بود. بمب افکن به محل مورد نظر می رسید، محفظه را رها میکرد، محفظه با سه چتر فرود می امد و در نهایت روی اب قرار میگرفت و محفظه روی اب شناور می ماند و خدمه با یک قایق از محفظه بیرون می امدند.توپلوف 16 ار باجر ایی /اف/کا و ال : توپلوف 16 چندین نمونه شناسایی داشت اولین نسخه در سال 1957 ساخته شد که توپلوف 16 ار باجر ایی بود.این نسخه دارای دوربین تصویر برداری ارتفاع بالا در زیر بدنه بود و از سامانه جمع اوری اس ار اس -1 علائم الکترونیک برای جمع اوری علائم راداری دشمن بهره می برد. این نمونه دارای سامانه جنگ الکترونیکی اس پی اس -1 بود و دارای یک رادار ار پی بی-4 و 6 در زیر بدنه بود.75 فروند از این نمونه تولید شدتوپلوف 16 ار باجر اف نسخه بعدی است که دارای سامانه علائم الکترونیکی اس پی اس -4 بود . در اواخر دهه 1970 برخی از انواع ار به نسخه ار ام ارتقا یافتند که با برداشتن دماغه شیشه ای مجهز به یک رادار روبین 1 کا شدند و دارای برد 200 کیلومتر بودند. این نمونه سامانه جمع اوری علائم الکترونیک اس پی اس -4 استفاده میکرد .نسخه ای با نام توپلوف 16 ار ار نیز ساخته شد که برای جمع اوری اطلاعات هسته ای و جمع اوری علائم انفجار بمب اتم بعد از انفجار تغییر یافتند.همچنین تعدادی از نسخه ار بعدها به نسخه ار ام1 ارتقا یافتند. این مدل دارای رادار قدرتمند “ین ار” با برد 480 کیلومتر بود تا بتوان کشتی دشمن را در برد بلند کشف کند و از سامانه جمع اوری امواج راداری اس ار اس 1ام و اس ار اس 4 بهره می برد.نسخه بعدی ار ام2 بود که دارای یک مخزن سوخت در مخزن بمب درونی برای افزایش برد و یک رادار روبین در دماغه بود.از این رو ار ام 2 به غیر از انجام عملیات عکس بردار و جمع اوری علائم الکترونیک توان ضد کشتی نیز پیدا کرد و می توانست.در زیر بال خود موشک ضد کشتی ای اس 2 را نیز حمل کندنسخه دیگر با نام توپلوف 16 ارسی توسعه یافت که دارای یک رادار در زیر بدنه بود. وظیفه این مدل به دست اوردن موقعیت کشتی دشمن و دادن موقعیت ان به زیر دریای ها و یا ناو های جنگی در منطقه برای شلیک موشک ضد کشتی دوربرد بدون اینکه خود با رادارشان هدف را کشف کنند بود .همچنین توپلوف 16 به صورت گسترده ای برای جنگ الکترونیک به کار رفت.نسخه ویژه جنگ الکترونیک توپلوف16 اس پی اس باجر کا نامیده میشد. این نمونه به تجهیزات جنگ الکترونیک اس پی اس 1 و 2 تجهیز شده بود همچنین نسخه با نام توپلوف 16 دی نیز وجود داشت که نسخه ویژه و پر توان تر جنگ الکترونیک بود و فاقد توپ بود و به جای ان سامانه جنگ الکترونیک Buket را حمل میکرد که دارای چهار انتن روی خود بود.نسخه دیگری از انواع جنگ الکترونیک توپلوف 16 Yolka نام داشت که در واقع دارای تجهیزاتی همچون گیرنده هشدار دهنده راداری ای اس او 16 بود. این نسخه به صورت غیر فعال وظیفه دریافت امواج راداری دشمن و تجزیه و تحلیل انها را داشت.توپلوف 16 برای چند دهه به عنوان بمب افکن اتمی راهبردی در شوروی در خدمت بود اگرچه ورود به خدمت توپلوف 95 و 22 ام تا حدی از نقش ان کاسته شد ولی به دلیل داشتن مدل های بسیار و استفاده در نقش های گوناگون بسیار محبوب بود.از جمله نسخه دریایی ان که برای مدتها در اقیانوس ارام ویا در اب های شمال اروپا دست به رهگیری و زیر نظر داشتن ناوگان ناتو می زد.همچنین به دلیل داشتن توان حمل موشک کروز همواره در نیروی دریایی نقش ضد کشتی بسیار بزرگی را بازی میکرد ولی در نهایت از دهه 1970 به بعد با ورود دیگر بمب افکن های شوروی نقشش کم رنگ شد. ولی تنها مورد استفاده رزمی از این بمب افکن توسط ارتش شوروی به سال 1984 بر میگردد که دستکم 100 بار دست به بمب باران مواضع مجاهدین از جمله نیروی های احمد شاه مسعود در دره پنچ شیر با بمب های 250 و 500 کیلوگرمی زد.در سال 1986 دوباره باجر به افغانستان برگشت در ان زمان مجاهدین در کوه ها در دل غارها در منطقه تورابورا دست به مخفی شدن زده بودند. شوروی برای نبودی این غار ها متصل به بمب های 9 تنی شد و با پرتاب ده ها عدد از انها باعث خراب شدن دهانه قارها و زنده به گور شدن بسیاری از مجاهدین شدولی باجر به دیگر کشورها نیز صادر شد . باجر توسط مصرف اندونزی و عراق هم به خدمت گرفت شدند.اندونزی 26 فروند توپلوف 16 کا اس را دریافت کرد که به صورت محدود از انها در درگیری با نیروی های هلندی در سال 1961 استفاده کرد. باجرها تا میانه دهه 1970 در خدمت بودندمصر دیگر مشتری باجر بود . مصر 30 فروند باجر از انواع کی اس، تی و کی اس ار -2 را در خدمت داشت و حتی انها را مجهز به موشک کروز ای اس 5 کلت کرد .در جریان جنگ سال 1973 دست 25 موشک کلت به طرف مواضع اسرائیل شلیک کرد که 20 موشک به اهداف خود برخورد کردند مصر نسخه ضد رادار این موشک را در خدمت داشت چندین بار با موفقیت رادار های اسرائیلی را با این موشک هدف قرار داد اگرچه 5موشک از 25 موشک نیز توسط اسرائیل سرنگون شد که دو فروند انها قربانی اف4 فانتوم شد و همچنین چندین بار در بمب باران شبانه مواضع اسرائیلها را در سینا بمب باران کردند. مصر بعد از سال 1977 از چین برای سرپا نگهداشتن باجرهای خود کمک گرفت و تا سال 2000 انها را در خدمت داشتعراق 8 فروند توپلوف 16 تحویل گرفت . در جریان جنگ سال 1967 باجر های عراقی چندین بار خاک اسرائیل را بمب باران کردند اگرچه در همین جنگ اسرائیل با یک حمله غافلگیرانه تعدادی از باجر های مصری را روی زمین نابود کرد.همچنین عراق از باجر در بمب باران مواضع نیروی های ایرانی و شهرهای ایران طی جنگ ایران و عراق بهره برد. عراق دارای نسخه چینی این بمب افکن یعنی اچ-6 نیز بود و انها را مجهز به موشک ضد کشتی کرم ابریشم کرد و برای نابودی نفتکشهای ایرانی استفاده کردچین نیز باجر را با نام اچ6 تولید کرد.در مجموع 1509 فروند از این بمب افکن ساخته شد که در سال 1992 از خدمت ارتش روسیه خارج شد. ارتش شوروی در اواج حضور این بمب افکن در دهه 1970 ، 1100 فروند از این بمب افکن را در خدمت داشتبرخی از مشخصات توپلوف 16 کی اس ار-2 عبارت اند از طول و ارتفاع 8 .38 و 10.36 متر ،وزن خالی 37200 کیلوگرمی ،بیشترین سرعت 1050 کیلومتر ،برد انتقالی 7200 کیلومتر با 9 تن سلاح 2000 کیلومتر ، سقف پرواز 12800 متر .این هواپیما از چهار موتور توربوجت ای ام 3 با توان هر یک 21000 پاوند بهره می برد . توپلوف 16 دارای دو توپ دفاعی 23م م در قسمت عقب، و 9 تن سلاح شامل 25 بمب 250 کیلوگرمی، 18 بمب 500 کیلوگرمی و یا یک بمب 9 تنی و یا یک بمب 5 تنی ویا دو موشک های کروز ای اس 1، ای اس2، ای اس 5 و ای اس 6
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
در سال 1950 نیاز به بمب افکن جدید اعلام شد و از دو کمپانی ایلیوشین و توپلوف خواسته شد تا طرح های خود را ارائه دهنده. قرار بود این بمب افکن بتواند 5 تن سلاح را تا برد 8000 کیلومتری حمل کند. کمپانی ایلیوشین طرحی بر اساس ایلیوشین 28 را البته با بال پس گرا ارائه کرد که ایلیوشن 46 نام گرفت.توپلوف نیز یک طرح جدید با بالی پس گرا دو موتوره که هر کدام از موتورها در یک طرف بدنه زیر بال به بدنه وصل شده بودندطرح جدید توپلوف که به ان نام توپلوف16 داده شد در 27 اوریل سال 1952 اولین پرواز خود را انجام داد ولی به سرعت نشان داد که نمی‌تواند به برد مورد نظر دست پیدا کند. ولی همچنان این طرح بسیار فوق العاده بود زیرا به زیبایی پرواز میداد و دارای سقف پرواز مناسب و توان حمل سلاح مناسب بود. دومین پیش نمونه یک سال بعد پرواز کرد و در نهایت در اوریل 1954 مجوز ورود به خدمت گرفت.توپلوف 16 که ناتو به ان لقب باجرای داد و نخستین نمونه تولیدی بود دارای بدنه فلزی عمدتاً از الومنیوم بود. نسخه اولیه در زیر محل اتصال بال به بدنه مجهز به یک موتور ای ام-3 با توان 14880 پاوند است ولی بعد از تولید چند فروند مجهز به موتور ای ام-3 ای با توان 20950 پاوند شد .سطح بیرونی بال 35 درچه پس گرایی داشت و دارای فلاپ های بزرگ یک تکه بود و از سامانه ضد یخ با جریان هوایی داغ در درون بالها عمل میکرد ولی سامانه ضد یخ دوم الکترونیک بود.دارای سه ارابه فرود است که ارابه فرود جلوی که زیر دماغه جمع می شد دو چرخ بود و دو ارابه فرود عقبی چهار چرخ است و در زیر بال جمع میشود.دارای چهار مخزن سوخت داخلی بود که یکی در هر بال و یکی در جلو دهلیز جنگ افزاری و یکی در قسمت عقب ان که در مجموع 45000 لیتر سوخت داخلی حمل میکرد.دارای دهلیز جنگ افزاری داخلی یک تکه بود که میان دو مخزن سوخت بزرگ در درون بدنه قرار داشت. می توانست تا یک بمب 9 تنی و یا یک بمب 5 تنی و یا 3 بمب 3 تنی و یا 6 بمب 1.5 تنی ویا 36 بمب 250 کیلوگرمی و یا 12 بمب 500 کیلوگرمی ویا 60 بمب 100 کیلوگرمی را حمل کند و در اواخر دهه 1960 با ارتقاء در دهلیز این میزان به 25 بمب 250 کیلوگرمی و 18 بمب 500 کیلوگرمی رسید . در نهایت بیشترین میزان حمل سلاح در باجر 9 تن است.بیشترین سرعت قابل دستراسی 990 کیلومتر بر ساعت است و بیشترین برد ان 6000 کیلومتر بدون سلاح و 2500 کیلومتر با 9 تن سلاح بود. البته نسخه های اولیه 1800 کیلومتر با 9 تن سلاح برد داشتندبمب افکن دارای سه برجک توپ دو لول 23 م م است که یکی در بالای بدنه، یکی در زیر بدنه و یکی در انتهای بدنه است . دو برجک بالا و پایین بدنه دارای توپچی انسانی بودند ولی توپ 23 م م عقب توسط را رادار هدایت با برد 3 کیلومتر هدایت میشد.هواپیما دارای هشدار دهنده راداری اس پی او-2 بود و دارای سامانه جنگ الکترونیک اس پی اس -1 بود ولی از سال 1964 به بعد مجهز به اس پی اس -5 شدهواپیما دارای شش خدمه بود که شامل دو خلبان، ناوبر و بمب انداز(هر دو یک نفر هستند) ،کاربر رادار و جنگ الکترونیک (هر دو یک نفر هستند) و دو توپچی . در دماغه شیشه ای توپلوف 16 ای فردی قرار داشت که بمب انداز و ناوبر بود و در مدلهای که در دماغه رادار داشت وی پشت سر رادار قرار داشت . خلبان و کمک خلبان در قسمت بالا قرار داشتند که روی صندلی پرتاب شونده رو به بالا قرار داشتند ، اپراتور رادار و جنگ الکترونیک در پشت سر این دو قرار داشت و سه توپچی از طریق دریچه ای به میانه بدنه و عقب بدنه را داشتند و به توپ های دستراسی داشتند . خلبان و کمک خلبان دارای صندلی پرتاب شونده رو به بالا داشتند و افسر رادار و افسر بمب انداز دارای صندلی پرتاب شونده رو به پایین بودند و توپچی ها نیز دریچه برای فرار داشتنددر مجموع 294 فروند توپلوف 16 باجر ای تولید شد که برخی در خدمت مجهز به دو جایگاه در زیر هر بال برای حمل بمب 2.2 تنی یو بی -2 اف و یا بمب 5 تنی یو بی -5 شدند که هر دو دارای هدایت رادیویی در خط دید کاربر بودند. هر دوی بمب ها در پشت خود دارای روشنایی منور شکلی بودند که بعد از پرتاب به صورت چشمی توسط بمب انداز به طرف هدف هدایت میشد. پرتاب این بمب ها بدین صورت به این معنی بود که باید هواپیما در یک خط مستقیم برای هدایت بهتر با هدف در یک خط مستقیم قرار میگرفت که به معنی اسیب پذیری بیشتر در برابر پدافند بود. هر دو بمب روی هم یک دهه نیز در خدمت نبودند.نسخه ای دیگر با نام توپلوف 16 ای باجر ای نیز ساخته شد که مشابه مدلی قبلی بود ولی برای حمل و پرتاب بمب اتمی توسعه یافته بود اگرچه توان متعارف نیز داشت و بین سال های 1954 تا 1958 در مجموع 394 فروند نز از این مدل توسعه یافتنسخه بعدی توپلوف 16 کا اس باجر بی بود که بر اساس توپلوف 16 ای ساخته شده بود ولی برای پرتاب موشک کروز ضد کشتی .این نسخه در زیر دماغه کمی عقبتر از دماغه شیشه ای دارای یک رادار جستجوی کابالت پی بود که میتواند با انها دست به هدایت موشک ضد کشتی ای اس 1 بزند . کی اس 1 یک موشک کروز ضد کشتی بر اساس شکاری میگ15 بود که دارای سامانه رادار فعال بود و 90 کیلومتر برد داشت.107 فروند از این نمونه تا سال 1958 ساخته شده که 39 فروند از انها در اواخر دهه 1950 مجهز به لوله سوختگیری هوایی در جلوی دماغه شدند.این نسخه توان پرتاب بمب مانند نسخه بمب افکن را داشت و در جریان نبرد در افغانستان در دهه 1980 در دست های شش تا هشت فروند صدها بمب 250 کیلوگرمی روی اهداف فروریختندنسخه دیگر نیروی دریایی توپلوف 16 کا -10 بود که بین سالهای 1958 تا 1963 ساخته شد.این نمونه در دماغه دارای رادار بود و توان پرتاب موشک ای اس 2 را داشت که دارای برد 110 کیلومتر در نسخه نخست بود ولی بعدها تعدادی به نسخه کا-10 اس ارتقا یافتند که نسخه دوربردتر با برد بیش از 300 کیلومتر را حمل میکردند و در اقدام بعدی در اواخر دهه 1960 تعدادی به توپلوف16 کا10-26 ارتقا یافتند و توان حمل موشک مافوق صوت ضد کشتی ای اس 6 با سرعت 3.5 ماخ و برد 700 کیلومتر را نیز پیدا کردو همچنین می توانست موشک هوا به زمینی کروز ای اس 5 را نیز حمل کنند .216 فروند از این نمونه برای نیروی دریایی شوروی ساخته شد.توپلوف 16 کی اس ار -2 نسخه ای دیگر از توپلوف16 است که گهگاه به ان لقب توپلوف 16-کا-16 نیز میدهند. این نمونه به دلیل توان حمل موشک کروز کی اس ار-2 (ای اس 5 کلت) به این نام خوانده شد.این موشک با برد 200 کیلومتر در نقش هوا به زمین دارای نقش متعارف و اتمی بود. شوروی 205 فروند از این نمونه را تولید کرد ولی بعدها تعداد زیادی به نسخه توپلوف16 کی اس ار-2 ای ارتقا یافتند که باجر جی نامیده شدند که دارای سامانه های جنگ الکترونیک موثر تری بود. تمامی انواع کی اس ار دارای یک رادار روبین 1 کا در زیر بدنه بودند.در اواخر دهه 1960 این نسخه به موشک ای اس 6 با سرعت 3.5 ماخ و برد 700 کیلومتر تجهیز شد و به ان نام توپلوف 16 کی اس ار -2-5 داده شد . در مجموع 250 فروند از انواع توپلوف 16 کا و کا ار و کا اس ار به این مدل ارتقا یافتند.نسخه توپلوف 16 ای باجر ای نسخه ضد زیر دریایی برای پرتاب اژدر ویا بمب های زیر ابی بود. این نسخه برای نیروی دریایی توسعه یافت و در واقع زمانی ساخته شد که دیگر فلسفه بمب افکن اژدر افکن دیگر منسوخ شده بود و البته توپلوف 16 تی نیز اخرین بمب افکن این چنین در ارتش شوروی بود .76 فروند از این نسخه تا سال 1958 ساخته شد که توان حمل بمب تا 9 تن مانند نسخه بمب افکن را داشتند و یا می توانست تا ده اژدر ویا 12 بمب زیر ابی را حمل کنند. در دهه 1960 با ورود هواپیماهای ضد زیر دریایی جدید نقشش تغییر کرد و نقش گشت دریایی به ان داده شد.22 فروند از انها بعد ها توان سوختگیری هوایی یافتندتوپلوف 16 زد نسخه سوخت رسان توپلوف 16 است . در واقع برد کم توپلوف 16 باعث تجهیز انها به لوله سوختگیری هوایی شدند و از این رو تعدادی از انها برای ایفای نقش تانکر تغییر پیدا کردند.برای این کار هواپیما مجهز به یک شلنگ داخلی در سر بال سمت راست شدند که جمع شونده بود و یک مخزن سوخت را در درون دهلیز بمب خود حمل میکرد. اولین فروند این نمونه در سال 1957 ساخته شد. در مجموع 114 فروند توپلوف 16 زد ساخته شد که برخی نو ساز و برخی نسخه تغییر یافته توپلوف16 باجر ای بودند. در مجموع 571 فروند توپلوف 16 نیز مجهز به لوله سوختگیری هوایی شدندنسخه دیگر سوخت رسان توپلوف 16 نسخه “ان” بود. توپلوف 16 ان نسخه ای برای سوخت رسانیبه توپلوف22 بلایندر بود که همانند نسخه زد دارای یک مخزن سوخت در دهلیز سوخت در درون بدنه بود ولی تفاوت ان این بود که لوله سوخت رسانی ای هوایی ان در زیر بدنه قرار داشت . دست کم 20 فروند نسخه توپلوف 16 ای به این مدل تغییر یافتندیکی از نسخه های ویژه باجر توپلوف 16 اس بود.این نسخه دارای یک محفظه برای حمل 15 نفر در زیر بدنه بود که برای عملیات امداد و نجات در برد زیاد از ساحل برای کشتی های غرق شده به کار می رفت. در درون محفظه به غیر از 15 نفر قایق نجات نیز بود. بمب افکن به محل مورد نظر می رسید، محفظه را رها میکرد، محفظه با سه چتر فرود می امد و در نهایت روی اب قرار میگرفت و محفظه روی اب شناور می ماند و خدمه با یک قایق از محفظه بیرون می امدند.توپلوف 16 ار باجر ایی /اف/کا و ال : توپلوف 16 چندین نمونه شناسایی داشت اولین نسخه در سال 1957 ساخته شد که توپلوف 16 ار باجر ایی بود.این نسخه دارای دوربین تصویر برداری ارتفاع بالا در زیر بدنه بود و از سامانه جمع اوری اس ار اس -1 علائم الکترونیک برای جمع اوری علائم راداری دشمن بهره می برد. این نمونه دارای سامانه جنگ الکترونیکی اس پی اس -1 بود و دارای یک رادار ار پی بی-4 و 6 در زیر بدنه بود.75 فروند از این نمونه تولید شدتوپلوف 16 ار باجر اف نسخه بعدی است که دارای سامانه علائم الکترونیکی اس پی اس -4 بود . در اواخر دهه 1970 برخی از انواع ار به نسخه ار ام ارتقا یافتند که با برداشتن دماغه شیشه ای مجهز به یک رادار روبین 1 کا شدند و دارای برد 200 کیلومتر بودند. این نمونه سامانه جمع اوری علائم الکترونیک اس پی اس -4 استفاده میکرد .نسخه ای با نام توپلوف 16 ار ار نیز ساخته شد که برای جمع اوری اطلاعات هسته ای و جمع اوری علائم انفجار بمب اتم بعد از انفجار تغییر یافتند.همچنین تعدادی از نسخه ار بعدها به نسخه ار ام1 ارتقا یافتند. این مدل دارای رادار قدرتمند “ین ار” با برد 480 کیلومتر بود تا بتوان کشتی دشمن را در برد بلند کشف کند و از سامانه جمع اوری امواج راداری اس ار اس 1ام و اس ار اس 4 بهره می برد.نسخه بعدی ار ام2 بود که دارای یک مخزن سوخت در مخزن بمب درونی برای افزایش برد و یک رادار روبین در دماغه بود.از این رو ار ام 2 به غیر از انجام عملیات عکس بردار و جمع اوری علائم الکترونیک توان ضد کشتی نیز پیدا کرد و می توانست.در زیر بال خود موشک ضد کشتی ای اس 2 را نیز حمل کندنسخه دیگر با نام توپلوف 16 ارسی توسعه یافت که دارای یک رادار در زیر بدنه بود. وظیفه این مدل به دست اوردن موقعیت کشتی دشمن و دادن موقعیت ان به زیر دریای ها و یا ناو های جنگی در منطقه برای شلیک موشک ضد کشتی دوربرد بدون اینکه خود با رادارشان هدف را کشف کنند بود .همچنین توپلوف 16 به صورت گسترده ای برای جنگ الکترونیک به کار رفت.نسخه ویژه جنگ الکترونیک توپلوف16 اس پی اس باجر کا نامیده میشد. این نمونه به تجهیزات جنگ الکترونیک اس پی اس 1 و 2 تجهیز شده بود همچنین نسخه با نام توپلوف 16 دی نیز وجود داشت که نسخه ویژه و پر توان تر جنگ الکترونیک بود و فاقد توپ بود و به جای ان سامانه جنگ الکترونیک Buket را حمل میکرد که دارای چهار انتن روی خود بود.نسخه دیگری از انواع جنگ الکترونیک توپلوف 16 Yolka نام داشت که در واقع دارای تجهیزاتی همچون گیرنده هشدار دهنده راداری ای اس او 16 بود. این نسخه به صورت غیر فعال وظیفه دریافت امواج راداری دشمن و تجزیه و تحلیل انها را داشت.توپلوف 16 برای چند دهه به عنوان بمب افکن اتمی راهبردی در شوروی در خدمت بود اگرچه ورود به خدمت توپلوف 95 و 22 ام تا حدی از نقش ان کاسته شد ولی به دلیل داشتن مدل های بسیار و استفاده در نقش های گوناگون بسیار محبوب بود.از جمله نسخه دریایی ان که برای مدتها در اقیانوس ارام ویا در اب های شمال اروپا دست به رهگیری و زیر نظر داشتن ناوگان ناتو می زد.همچنین به دلیل داشتن توان حمل موشک کروز همواره در نیروی دریایی نقش ضد کشتی بسیار بزرگی را بازی میکرد ولی در نهایت از دهه 1970 به بعد با ورود دیگر بمب افکن های شوروی نقشش کم رنگ شد. ولی تنها مورد استفاده رزمی از این بمب افکن توسط ارتش شوروی به سال 1984 بر میگردد که دستکم 100 بار دست به بمب باران مواضع مجاهدین از جمله نیروی های احمد شاه مسعود در دره پنچ شیر با بمب های 250 و 500 کیلوگرمی زد.در سال 1986 دوباره باجر به افغانستان برگشت در ان زمان مجاهدین در کوه ها در دل غارها در منطقه تورابورا دست به مخفی شدن زده بودند. شوروی برای نبودی این غار ها متصل به بمب های 9 تنی شد و با پرتاب ده ها عدد از انها باعث خراب شدن دهانه قارها و زنده به گور شدن بسیاری از مجاهدین شدولی باجر به دیگر کشورها نیز صادر شد . باجر توسط مصرف اندونزی و عراق هم به خدمت گرفت شدند.اندونزی 26 فروند توپلوف 16 کا اس را دریافت کرد که به صورت محدود از انها در درگیری با نیروی های هلندی در سال 1961 استفاده کرد. باجرها تا میانه دهه 1970 در خدمت بودندمصر دیگر مشتری باجر بود . مصر 30 فروند باجر از انواع کی اس، تی و کی اس ار -2 را در خدمت داشت و حتی انها را مجهز به موشک کروز ای اس 5 کلت کرد .در جریان جنگ سال 1973 دست 25 موشک کلت به طرف مواضع اسرائیل شلیک کرد که 20 موشک به اهداف خود برخورد کردند مصر نسخه ضد رادار این موشک را در خدمت داشت چندین بار با موفقیت رادار های اسرائیلی را با این موشک هدف قرار داد اگرچه 5موشک از 25 موشک نیز توسط اسرائیل سرنگون شد که دو فروند انها قربانی اف4 فانتوم شد و همچنین چندین بار در بمب باران شبانه مواضع اسرائیلها را در سینا بمب باران کردند. مصر بعد از سال 1977 از چین برای سرپا نگهداشتن باجرهای خود کمک گرفت و تا سال 2000 انها را در خدمت داشتعراق 8 فروند توپلوف 16 تحویل گرفت . در جریان جنگ سال 1967 باجر های عراقی چندین بار خاک اسرائیل را بمب باران کردند اگرچه در همین جنگ اسرائیل با یک حمله غافلگیرانه تعدادی از باجر های مصری را روی زمین نابود کرد.همچنین عراق از باجر در بمب باران مواضع نیروی های ایرانی و شهرهای ایران طی جنگ ایران و عراق بهره برد. عراق دارای نسخه چینی این بمب افکن یعنی اچ-6 نیز بود و انها را مجهز به موشک ضد کشتی کرم ابریشم کرد و برای نابودی نفتکشهای ایرانی استفاده کردچین نیز باجر را با نام اچ6 تولید کرد.در مجموع 1509 فروند از این بمب افکن ساخته شد که در سال 1992 از خدمت ارتش روسیه خارج شد. ارتش شوروی در اواج حضور این بمب افکن در دهه 1970 ، 1100 فروند از این بمب افکن را در خدمت داشتبرخی از مشخصات توپلوف 16 کی اس ار-2 عبارت اند از طول و ارتفاع 8 .38 و 10.36 متر ،وزن خالی 37200 کیلوگرمی ،بیشترین سرعت 1050 کیلومتر ،برد انتقالی 7200 کیلومتر با 9 تن سلاح 2000 کیلومتر ، سقف پرواز 12800 متر .این هواپیما از چهار موتور توربوجت ای ام 3 با توان هر یک 21000 پاوند بهره می برد . توپلوف 16 دارای دو توپ دفاعی 23م م در قسمت عقب، و 9 تن سلاح شامل 25 بمب 250 کیلوگرمی، 18 بمب 500 کیلوگرمی و یا یک بمب 9 تنی و یا یک بمب 5 تنی ویا دو موشک های کروز ای اس 1، ای اس2، ای اس 5 و ای اس 6
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
